... zabiorę wam serca kamienne, a dam wam serca z ciała. Ez 36,26
 

Jest to podstrona, utworzona z myślą o wszystkich katechetach nie bojących się sieci INTERNET. 
 

dla szkoły średniej:

"Znaki Bożego miłosierdzia działające przez jubileusz".

RELACJE Z WYKORZYSTANYCH METOD

 ( Artykuł opublikowany przez Katechetę 9/2000)

Ks. Andrzej Zakrzewski

Znaki Bożego miłosierdzia działające przez jubileusz[1].

(okienko informacyjne)

Inspiracją do przeprowadzenia niniejszej katechezy był dla mnie konspekt „Znaki Bożego miłosierdzia działające przez jubileusz”, sporządzony przez panią mgr Ilonę Pawlikowską i zamieszczony w broszurce, pt. „Wielki Jubileusz roku 2000”[2]. Choć, przeznaczony jest on dla klas V i VI szkoły podstawowej, to ja podjąłem próbę jego transpozycji dla potrzeb szkoły średniej. Wprowadzoną nowością było to, iż lekcja religii tym razem odbyła się w pracowni informatycznej. Zastosowałem metodę aktywizującą „okienko informacyjne”, a także starałem się o wzmocnienie kształtowania postaw (jeden z celów lekcji) przez symboliczne uderzenie w miniaturkę jubileuszowego dzwonu.

            Przygotowanie pracowni informatycznej. Wszystkie przygotowania poczyniłem znacznie wcześniej (!!!), w dzień poprzedzający zajęcia. Przygotowałem się również, na wypadek, gdyby została przerwana dostawa prądu, poprzez wydrukowanie potrzebnych na lekcję stron WWW.

Na wszystkich dyskach twardych – w tym wypadku na dyskach „C:” - założyłem katalog „IM”, którego zawartość stanowiła bulla papieża Jana Pawła II Incarnationis misterium. Następnie utworzyłem ikonę „Skrót do IM” i wyciągnąłem ją na „pulpit”. Z kolei na wszystkich stanowiskach utworzyłem drugi katalog, inny dla każdej z korzystających grup; dla przykładu katalog o nazwie „Znak miłości”, „Drzwi Święte” itp. Podobnie jak w poprzednim zdarzeniu, poszczególne ikony, jak np. „Skrót do Znak miłości” przeciągnąłem i upuściłem na pulpit. Tak, więc wchodząc do sali uczniowie zobaczyli włączone komputery, a na ich pulpitach, były tylko dwie nowe ikony, potrzebne do zrealizowania pracy w grupach.

SCENARIUSZ KATECHEZY

            Prezentowana przeze mnie katecheza dotyczy aktualności z życia Kościoła, dlatego można ją realizować na wszystkich poziomach szkoły średniej. Po odbyciu tej katechezy, uczniowie powinni znać i rozumieć działanie znaków Bożego miłosierdzia podczas jubileuszu. Uczeń, dzięki takiej lekcji, powinien potrafić z nich skorzystać. Jednostka lekcyjna, według założeń, ma się zakończyć osobistym ofiarowaniem Chrystusowi swego życia poprzez wejście w głębię doznań związanych ze znakami jubileuszu.

Wstęp. Podczas części wstępnej uczniowie zajęli miejsce w ławkach, a dopiero na moje polecenie przesiedli się do stanowisk komputerowych. Do tablicy magnetycznej przypiąłem wcześniej logo Roku 2000, Wielkiego Jubileuszu Zbawiciela. Wprowadziłem uczniów w tematykę związaną z Jubileuszem narodzin Jezusa Chrystusa, opierając się o ich znajomość symboliki wspomnianego logo. Okazało się, że symbole, które wiszą w naszych świątyniach już od kilku miesięcy, pozostają dla młodzieży ciągle nieczytelne. Dało to możliwość z jednej strony wyjaśnienia sensu logo, a z drugiej stało się zachętą do przybliżenia młodzieży kolejnych znaków Roku Jubileuszowego. Następnie zapisałem na tablicy temat (ponad przypiętym logo) i na znak rozpoczętej lekcji uderzyłem w miniaturkę dzwonu jubileuszowego. Wyjaśniłem przy tym, że po katechezie każdy, kto będzie chciał świadomie rozpocząć przeżywanie jubileuszu, wychodząc z sali, będzie mógł uderzyć w tenże dzwon.

Aktywizacja. Klasę podzieliłem na kilku osobowe zespoły, a ich liczebność uzależniona była od ilości stanowisk komputerowych w sali informatycznej. Następnie w zależności od tego, kto znalazł się, przy jakim stanowisku, został zaklasyfikowany do odpowiedniej grupy. Każda z nich wybrała spośród swoich członków jedną osobę, która została odpowiedzialną za wypełnienie, wcześniej otrzymanego arkusza „okienka informacyjnego”. W pierwszym okienku młodzież jak najprościej definiowała pojęcia, odpowiadając na pytanie, np.:, „Co to jest pielgrzymka?” Po zachęceniu, żeby młodzież otworzyła stronę WWW zawierającą bullę IM[3], można było liczyć na utworzenie odpowiedniej definicji, ale dopiero po wskazaniu numeru siódmego, tego dokumentu. Uczniowie tak definiowali pielgrzymkę: „Pielgrzymka jest to marsz do katedralnego kościoła lub innych kościołów wyznaczonych przez ordynariusza, jest jednym z warunków uzyskania odpustu jubileuszowego”. Systematyzowanie wiedzy i tworzenie słów kluczowych również przysparzało uczniom wiele problemów. W tym momencie pozwoliłem na użycie kolejnych stron WWW przygotowanych dla poszczególnych grup. Wielką pomocą okazały się strony Radia Maryja[4] zawierające informacje dotyczące warunków zdobycia Odpustu Jubileuszowego oraz Sanktuariów Jubileuszowych w poszczególnych diecezjach. Grupa opracowująca temat „Pielgrzymka” wybrała takie określenia: „Pielgrzymka. Þ Pochód w grupie. Þ Modlitwy i śpiewy. Þ Msza Święta. Þ Dotarcie do celu pielgrzymki”. Ci sami uczniowie porównali ją „...do wędrówki człowieka przez życie, którego celem jest pojednanie się z Bogiem w Królestwie Niebieskim”. Jeśli zaś chodzi o dialog komiksowy – będący jednym z czterech elementów wspomnianej metody - to wymaganie swoje ograniczyłem do tworzenia przez młodzież samych dialogów – „dymków”, gdyż nie każdy posiada zdolności plastyczne, a ponadto na katechezie nie zawsze wystarcza na to czasu. Zależało mi bardziej na tym, by młodzież podjęła próbę tworzenia dialogu z niewierzącymi lub zniechęconymi. Wspomniany zespół zaznaczył sylwetki ludzi dźwigających znak grupy pielgrzymkowej, a na boku schematyczny szkic dziewczyny i chłopaka. Dziewczyna pyta: ”Dokąd oni idą?” Chłopak jej odpowiada: „Oczyścić się z grzechu i pojednać z Jezusem w cierpieniu”[5].

Kilku innych uczniów definiowało „Znak miłości” w oparciu o IM nr 12 oraz strony internetowe Caritas Polska.[6] Kolejna grupa miała określić, czym są „Drzwi Święte” przy pomocy IM nr 8 oraz stron internetowych dotyczących spotkania akademików na Polach Lednickich[7], a także otwarcia Drzwi Jubileuszowych, w Archikatedrze św. Jana, w Warszawie przez Jego Eminencję Księdza Kardynała Prymasa Józefa Glempa[8]. Z kolei nr 11 bulli mówi o oczyszczeniu pamięci. Z tego powodu następna grupa uczniów opracowywała kolejny znak, tym razem „Znak oczyszczenia pamięci”[9]. „Pamięć o męczeństwie”, w oparciu o IM nr13, zdefiniowali jeszcze inni wyznaczeni przeze mnie uczniowie. Jako potwierdzenie „teorii” zawartej w tym numerze bulli papieskiej podsunąłem katechizowanym, strony WWW pt. „Rok 2000 Wielki Jubileusz Zbawiciela”[10]. Ostatni współpracujący ze sobą uczniowie zajęli się opisem rzeczywistości kryjącej się pod nazwą „Odpust”. Wykorzystali w tym celu punkt 9 bulli oraz strony Radia Maryja dotyczące zdobywania odpustu jubileuszowego[11].

Puenta. Po zakończeniu pracy w grupach uczniowie wrócili na swoje miejsca w ławkach. Stąd szefowie poszczególnych zespołów przedstawiali ich osiągnięcia. Następnie karty z wypełnionymi „okienkami informacyjnymi” przypinaliśmy magnesami do białej tablicy. W taki sposób, obok zawieszonego na początku katechezy logo jubileuszu, pojawiło się sześć okienek informacyjnych dotyczących poszczególnych znaków Bożego miłosierdzia działającego przez jubileusz.

Zakończenie. Po zanotowaniu definicji tych znaków do zeszytów, każdy z uczniów został przeze mnie zachęcony do osobistego uderzenia w dzwonek jubileuszowy. Żeby pogłębić osobiste przeżycie poprosiłem żeby uczniowie, którzy będą mieli na to ochotę, zrobili to po modlitwie, przy wychodzeniu z sali lekcyjnej.

 SPOSTRZEŻENIA PO PRZEPROWADZENIU KATECHEZY

Podczas przygotowań do przeprowadzenia tejże katechezy, założyłem, że wykorzystanie przeglądarek internetowych będzie odbywało się w trybie „offline”[12]. Jak się okazało, było to słuszne, bowiem uczniowie, nie chcieli czytać, tylko „skakać po sieci”. Z użyciem komputera na religii wiąże się jeszcze jeden problem, który zrozumiałem po zajęciach[13]. Zanim pokaże się stronę WWW z niewielkimi elementami grafiki, powinno się najpierw pokazać stronę z samym tekstem. W przeciwnym, bowiem razie, młodzież ma kłopoty z definiowaniem pojęć. Bierze się to stąd, iż powszechnie uważa się, że w sieci globalnej jest odpowiedź na każde pytanie. Młodzież sądzi, że znajdzie „za którymś kliknięciem” gotowe rozwiązanie. W związku z tym, sformułowanie samodzielne definicji np. pielgrzymki, odpustu, męczeństwa, okazuje się dla nastolatków zbyt dużym obciążeniem psychicznym. Wolą oni uciec od tego zadania klikając i szukając na oślep gotowego pojęcia. Dlatego najpierw należało pokazać młodzieży stronę WWW zawierającą bullę Incarnationis Misterium. W ten sposób uczniowie mogli spokojnie opracować poszczególne, nowe terminy.

Metoda o nazwie „okienko informacyjne” pozwala nauczyć ucznia zatrzymania się nad informacją.[14] Z przeczytanych, bowiem słów, powinien on potrafić zbudować definicję, przedstawić schemat graficzny, porównać jej zawartość treściową z własnymi przeżyciami i w końcu przekazać je w dialogu z drugą osobą, gdyż wiara wtedy właśnie się wzmacnia, gdy jest przekazywana.

Zrelacjonowaną katechezę będzie można, już wkrótce, oglądać i kopiować ze strony www.anzakrz.gniezno.opoka.org.pl