... zabiorę wam serca kamienne, a dam wam serca z ciała. Ez 36,26
 

Artykuł opublikowany w Katechecie 1/2003

KS. ANDRZEJ ZAKRZEWSKI 

NOWE TAJEMNICE RÓŻAŃCA ŚWIĘTEGO

dla szkoły średniej

Cele operacyjne:
- uczeń umie wymienić i wyjaśnić nowe tajemnice światła;
- uczeń potrafi określić wartość zaistniałych zmian;
- uczeń potrafi swoją opinię zamieścić pośród komentarzy internautów na stronie OPOKA.
Laboratorium wiary i kultury1.
Korelacja ze ścieżką: edukacja medialna.
Metody: mini wykład, praca z tekstem w grupach, dyskusja kontrolowana, list.
Pomoce: przeglądarki internetowe2 w pracowni komputerowej (możliwość pracy on-line),
duży różaniec.
Wprowadzenie. Młodzież - wchodząc do pracowni komputerowej - widzi różaniec. Rozmawiamy z uczniami na temat modlitwy różańcowej, stawiamy pytania:

1www.opoka.org.pl z dnia 29.10.2002
2W tym wypadku użyjemy komputera jako narzędzia. Umożliwi nam ono zapoznanie się z dokumentem, a także wysłanie elektronicznych listów - komentarzy na serwer OPOKA.

s. 27
 

- Ile części, ile tajemnic ma różaniec?
- W jaki sposób odmawiamy różaniec?
- Jakie znasz tajemnice, np. bolesne?
Pytania pogłębiające:
- Czy przez wieki coś się zmieniło w sposobie odmawiania różańca?
- Czy znacie nowe tajemnice?
Wyjaśniamy, że różaniec może być uzupełniany. W tym momencie katecheta zapisuje temat na tablicy, a młodzież w zeszytach. Nauczyciel rozpoczyna swój mini wykład o klauzulach różańcowych Dominika z Prus3. Klauzule zakorzenione w Piśmie św. są ciekawą ilustracją dla zrozumienia uzupełnienia, jakie w ostatnim czasie wprowadził Jan Paweł II.
Aktywizacja. Następnie uczniowie otwierają stronę www.opoka.pl. W dziale Nauczanie Kościoła odszukują list apostolski Rosarium virginis Mariae4. Po kliknięciu wszyscy zapoznają się z punktem nr 24 tego dokumentu, pt. Tajemnice światła. Uczniowie wpisują pięć nowych tajemnic do zeszytu wraz z krótkimi ich opisami. Kiedy uczniowie obecni w klasie, uświadomią sobie zaistniałe zmiany w sposobie odmawiania różańca, tłumaczymy ich głęboki sens. Wyjaśniamy, że uzupełnienie proponowane przez Ojca Świętego jest sugestią Najwyższego Pasterza, który uczy nas tej formy modlitwy. Robi to dla naszego duchowego dobra. Chcąc uzasadnić tę tezę, dzielimy klasę na cztery grupy, rozdając odpowiednie polecenia:

Grupa I: uzasadnij, dlaczego czas od października 2002 - do października 2003 nazwany został w Kościele Rokiem Różańca (pkt 3).
Grupa II: wymień i scharakteryzuj zarzuty, jakie pod adresem różańca stawiają jego przeciwnicy (pkt 4).
Grupa III: wyjaśnij zdanie - Chrystusa można nauczyć się od Maryi (pkt 14).
Grupa IV: określ, co to znaczy, że różaniec jest metodą kontemplacji (pkt 28).
Zadaniem poszczególnych grup - oprócz zapoznania się z tekstem - jest wykonanie w zeszycie stosownych notatek. Następnie przedstawiciele poszczególnych zespołów prezentują owoce pracy.

Grupa l. Zarzuty stawiane wobec tej modlitwy przez jej przeciwników są następujące: zmniejszenie roli różańca z powodu pierwszeństwa liturgii oraz jego rys maryjny, który może być przeszkodą ku ekumenizmowi. Oba argumenty można łatwo obalić. Po pierwsze, różaniec prowadzi do liturgii. Po drugie, ma głęboki rys chrystologiczny.
Grupa II. Różaniec jest metodą kontemplacji. Można go stosować jako narzędzie -a nie jako cel sam w sobie. Można go ulepszyć przez dodanie tajemnic światła, a także zrozumienie struktury tej modlitwy, by nie traktować jej na równi z amuletem czy przedmiotem magicznym.
Grupa III. Pierwszy ze znaków, jakie uczynił Jezus to przemiana wody w wino na weselu w Kanie Galilejskiej Tam Jezus pokazał nam Maryję jako nauczycielkę. Maryja zachęciła wówczas sługi do wypełnienia wszystkich poleceń Chrystusa. Ona wobec każdej tajemnicy Syna zachęca nas, jak to było przy zwiastowaniu, do zadawania z pokorą pytań.
Grupa IV. List o różańcu jest maryjnym ukoronowaniem listu apostolskiego Novo millen-nio ineunte. W tamtym liście Papież zachęcał do kontemplowania oblicza Chrystusa. W obecnym zachęca do tego samego, ale z Maryją. 1 Września 2003 przypadnie 120 rocznica ogłoszenia przez Papieża Leona XIII encykliki o różańcu Supremi apostolatus officio. W trzecie tysiąclecie chrześcijaństwa mamy wchodzić z tą samą, ale nieco ulepszoną, chrześcijańską bronią. Będziemy się nią posługiwać przez cały rok - Rok Różańca.

3R. Scherschel, Różaniec - modlitwa Jezusowa Zachodu, "W drodze", Poznań 1988, s. 128-139.
4http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/rosarium_virginis_16102002.html - bezpośredni adres do do
kumentu z dnia 09.11.2002.

s. 28
 

 
Dyskusja. Uczniowie mają okazję wyrazić swoją opinię o modlitwie różańcowej - kontemplacyjnej, bądź o sensie zmian, jakie zaproponował w niej Ojciec Święty. Katecheta podsumowuje tę wymianę myśli i zachęca, aby opinie wyrażone ustnie przedstawić w formie pisemnej. W tym celu młodzież rysuje w zeszytach ramkę, w której umieszczony zostaje komentarz do poznanych treści listu apostolskiego. Swoje wnioski uczniowie następnie zamieszczają na serwerze.

Puenta. Różaniec jest modlitwą pokoju z racji faktu, że polega na kontemplowaniu Chrystusa, który jest Księciem Pokoju. Problemem współczesnego wysokorozwiniętego świata są trudności w porozumieniu międzyludzkim. Ludzie, rodziny nie potrafią ze sobą przebywać. Nieliczne momenty, podczas których ludzie mogą być razem, zostają zastąpione przez telewizję. Dlatego Ojciec Święty skuteczności modlitwy różańcowej zawierzył sprawę pokoju na świecie i sprawę rodziny. O co my chcemy modlić się, korzystając z różańca?
Papież Jan Paweł II pisze, że podjąć na nowo odmawianie różańca w rodzinie znaczy "(...) wprowadzić do codziennego życia całkiem inne obrazy, ukazujące misterium, które zbawia: obraz Odkupiciela, obraz Jego Najświętszej Matki5". Czy jesteśmy w stanie w nasze codzienne życie wnieść takie obrazy - ikony?
Nowe tajemnice światła: 1. Chrzest w Jordanie; 2. Objawienie siebie na weselu w Kanie; 3. Głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia; 4. Przemienienie na Górze Tabor; 5. Ustanowienie Eucharystii - to kolejne odsłony ikony - obrazu, którym jest Chrystus, Światłość świata (J 8, 12). Czy to światło postawię w moim domu na świeczniku czy pod korcem?

Modlitwa. Katecheta zachęca do wspólnego rozważenia pierwszej tajemnicy światła: chrztu Jezusa w Jordanie. Może się to odbyć przy kontemplacji obrazu. Po chwili medytacji odmawiamy wspólnie dziesiątkę różańca.

ks. Andrzej Zakrzewski - katecheta w LO w Strzelnie, uczestnik seminarium doktorskiego Technologia informacyjna i media w edukacji na UMK, diecezjalny duszpasterz młodzieży harcerskiej ZHR.

5 RVM, nr 41.

s. 29